کانبان چیست و تفاوت آن با اسکرام
کانبان و اسکرام دو روش محبوب در دنیای مدیریت پروژه و توسعه چابک هستند. هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند که می‌توانند در شرایط و تیم‌های مختلف کارایی بالایی داشته باشند. در این مقاله به بررسی کامل کانبان، اصول آن و مقایسه آن با اسکرام می‌پردازیم تا به شما در انتخاب روش مناسب برای تیم یا پروژه‌تان کمک کنیم.
کانبان چیست؟
کانبان (Kanban) یک روش چابک (Agile) مدیریت کار است که ریشه در صنعت تولید ژاپن دارد و توسط سیستم تولید تویوتا توسعه یافت. هدف کانبان این است که جریان کار بهینه شود و فرآیندها شفاف‌تر و کارآمدتر شوند. کانبان به شما کمک می‌کند تا کارها را به صورت بصری مدیریت کنید و بر محدود کردن کارهای در حال انجام (WIP: Work in Progress) تمرکز کنید.
اصول اصلی کانبان
-
تصویرسازی جریان کار: اولین قدم در کانبان، ایجاد یک تخته (Kanban Board) است که مراحل مختلف کار را نشان می‌دهد.
- مثال: یک تیم نرم‌افزاری ممکن است ستون‌هایی مانند "Backlog"، "In Progress" و "Done" داشته باشد.
-
محدود کردن کارهای در حال انجام (WIP): محدودیت تعداد کارهای همزمان باعث افزایش تمرکز تیم می‌شود.
- مثال: تیم ممکن است تنها ۳ کار همزمان در ستون "In Progress" داشته باشد.
- مدیریت جریان (Flow): هدف کانبان این است که جریان کار روان باشد و موانع شناسایی و برطرف شوند.
- بهبود مستمر (Continuous Improvement): کانبان بر اساس بازخورد مداوم و بهبود فرآیندها کار می‌کند.
اجزای اصلی تخته کانبان
- کارت‌ها (Cards): هر کار یا وظیفه به صورت یک کارت نمایش داده می‌شود. کارت شامل اطلاعاتی مانند عنوان، توضیحات و تاریخ سررسید است.
- ستون‌ها (Columns): هر ستون نمایانگر یک مرحله از فرآیند است. کارت‌ها از یک ستون به ستون دیگر حرکت می‌کنند.
- شناساگر مشکلات (Swimlanes): خطوط افقی برای گروه‌بندی کارها (مثلاً کارهای فوری و غیرضروری).
- WIP Limits: محدودیت تعداد کارت‌های مجاز در هر ستون.
تفاوت کانبان و اسکرام
| ویژگی‌ها | کانبان | اسکرام |
|---|---|---|
| ساختار زمانی | بدون اسپرینت مشخص؛ کارها به طور مداوم جریان دارند. | تقسیم به اسپرینت‌های زمان‌بندی‌شده (معمولاً ۲ تا ۴ هفته). |
| تغییرات در وسط کار | تغییرات در طول فرآیند قابل قبول هستند. | تغییرات در طول اسپرینت مجاز نیستند. |
| نقش‌ها | نقش‌های مشخص‌شده‌ای ندارد؛ تیم به صورت خودسازمان‌ده عمل می‌کند. | نقش‌های مشخص مانند اسکرام مستر و مالک محصول. |
| تمرکز اصلی | بهبود جریان کار و مدیریت ظرفیت تیم. | مدیریت زمان و ارائه ارزش طی اسپرینت‌ها. |
کجا بهتر است از کانبان استفاده شود؟
- تیم‌هایی با جریان کار مداوم (مانند تیم‌های پشتیبانی مشتری).
- پروژه‌هایی با تغییرات مداوم در اولویت‌ها.
- زمان‌بندی نامشخص یا عدم امکان تقسیم کار به بازه‌های زمانی.
کجا بهتر است از اسکرام استفاده شود؟
- پروژههای پیچیده با اهداف مشخص.
- تیم‌هایی که به برنامه‌ریزی دقیق نیاز دارند.
- تیم‌های نوپا یا کم‌تجربه که نیازمند ساختار دقیق‌تر هستند.
جمع‌بندی
کانبان و اسکرام هر دو روش‌هایی قدرتمند هستند، اما در شرایط مختلف کارایی متفاوتی دارند. اگر پروژه یا تیم شما نیازمند انعطاف‌پذیری و مدیریت جریان مداوم است، کانبان انتخاب بهتری است. اما اگر پروژه‌ای دارید که می‌توانید اهداف را به صورت بازه‌های زمانی مشخص تقسیم کنید، اسکرام مفیدتر خواهد بود.
